Apollomannen

Anne Mette Sannes og Knut Jørgen Røed Ødegaard: Apollomannen

Er du over middels interessert i romfart og astrologi og i tillegg drøymer deg vekk i framtidsscenario? Då er dette boka for deg. Sannes og Røed Ødegaard har gitt ut første boka i ein triologi: Ad Astra-triologien.

Handlinga er lagt til 2222, og menneska skal for første gong reisa til eit anna solsystem. Det er lagt opp til ein tur som vil ta 23 år og relativt mange folk blir med på turen. Romferja  er eigentleg  eit skikkeleg lite samfunn med fleire familiar. Det kunne jo blitt berre fest og gaman, men det viser seg at alt ikkje går som det skal. Er det nokon som ikkje burde vore med på turen, har dei fått med ein sabotør?

Forfattarane har gjort det noko vanskeleg for seg. Her skal dei laga tre bøker frå ei ukjent tid, med eit svært avgrensa rom og har nok samtidig lyst å driva opplysningsarbeid. Dette fører til at me blir presentert for eit stort persongalleri, og sjølv om me stort sett følgjer ein hovudperson, 15 år gamle Steve, blir det vanskeleg å få heilt oversikt over alle. I tillegg får me altfor mange detaljar om koss alt fungerer og ser ut. Sidan me blir ført inn i ein heilt ny setting, er det mykje som skal formidlast. På denne romferda skal barna/ungdommane i tillegg gå på skule og læra om verdsrommet. Det blir atter nye opplysningar. Dersom du er interessert i verdsrommet og klarer å leva deg inn i denne framtidsverda, er dette sikkert kjekt og spennande, men sjølve handlinga i boka forsvinn litt. Det skjer nemleg ganske mykje spennande og dramatisk, så idèen er god, men oppbygginga mot desse hendingane og skildringane av dei, blir for enkle og raske. Det skin for tydeleg gjennom at det ikkje er forteljinga som er det viktigaste. Det tykkjer eg er dumt, men eg er kanskje ikkje i målgruppa?

Anne

Livet - skapelse eller tilfeldighet?

Kjell Tveter: Livet –skapelse eller tilfeldighet?

Hovudtesen til denne boka er at sidan livet er så komplekst, må det stå ein skapar bak. Dette er ei oppfatning som dei fleste med ei gudstru vil kjenna seg igjen i.

Vidare byggjer boka på ei tydeleg ID-forklaring(Intelligent Design), og har ein klar kreasjonistisk og anti-darwinistisk argumentasjon. I utgangspunktet er boka tiltenkt ungdom, ho er i tillegg delt i to, ein enklare del først mynta på ungdomsskuleelevar(Boka er anbefalt gåve til konfirmantar), og ein meir avansert del for noko eldre ungdom. Det er òg blitt sagt at denne boka er tenkt som ei hjelp for dei som seinare skal studera biologi i møte med evolusjonslæra på universiteta. Boka legg òg vekt på at evolusjonslæra i denne boka blir imøtegått med vitskaplege argument.

Eg går ikkje inn på synet som ligg til grunn for denne boka her i omtalen, men meir om boka når det målet ho så tydeleg har: ei vitskapleg bok for ungdom som hjelp til å argumentera mot evolusjonsteorien.

Eg tykkjer ikkje boka oppnår målet sitt og skal sjølvsagt grunngi dette.

Vitskapleg? Ja, her er mykje naturfag om celler og DNA m.m. Og dei som har lese denne type bøker før, kjenner eksempla og fagstoffet igjen. Det er kanskje mitt største ankepunkt, at eg tykkjer det er lite nytt og at t.d. ny forsking innan genfeltet er lite synleg. Samstundes er eit av hovudpoenga for forfattaren å nærast hevda at dei som ser for seg ei evolusjonær utvikling, gjer dette fordi dei for all del ikkje kan tru på ein skapar. Han framstiller desse vitskapsfolka som om dei innerst inne veit at dei ikkje har gode forklaringar, men at dei held på sitt og ikkje vil ta inn over seg nyare funn. Eg tek med eit eksempel for å forklara kva eg meiner.  Boka har i første del med ein illustrasjon av evolusjonstreet nærast som eit juletre. Dette er i den enkle delen, men gir ikkje lesaren inntrykk av at boka er fagleg seriøs her. Kan henda har illustratøren, Vivian Zahl Olsen, fått litt for frie taumar, og fleire plasser fungerer illustrasjonane hennar godt til teksten i boka, men eg tykkjer ei fagbok bør ha kvalitet òg på forklarande figurar.  Seinare i boka problematiserer Tveter at vitskapsfolk ikkje tar inn over seg at mykje tyder på at det tradisjonelle «utviklingstreet» ikkje stemmer med nyare funn. Eg er sjølv ingen biolog og mi oppdatering på stoffet er stort sett kurs retta mot lærarar i naturfag, men eg veit at akkurat om «utviklingstreet» pågår det ein fagleg debatt ut frå ny genforsking om koss ein ser for seg at utviklinga har vore. Nye modellar av» utviklingstreet» heller mot ei meir kompleks framstilling enn før .  Det er rart at Tveter ikkje er klar over dette.  Forfattaren kjem òg fleire gonger med påstandar som at: dette har evolusjonsbiologar ingen forklaring på/ikkje gode forklaringar på i staden for å peika på kva forklaringar evolusjonsbiologar har og deretter seia noko om kvifor Tveter meiner desse teoriane ikkje held mål.

For ungdom? Del 1 For ungdom begynner slik: «Unge mennesker tenker kanskje ikke så mye over livet.» Språket vender seg vel meir til oss godt etablerte her  enn direkte til ungdom? Elles skal denne delen av boka ha honnør for eit relativt enkelt språk med god flyt. Likevel trur eg at mange ungdommar i konfirmasjonsalder vil oppleva boka som litt vanskeleg, det gjeld nok både innhald og språk. For ungdom som er over gjennomsnittet interessert i temaet og som er gode lesarar, vil boka kunna fungera, men eg ville nok ikkje satsa på denne gåva til så mange konfirmantar.

Til hjelp? Eg meiner boka er til lita hjelp for dei elevane som skal studera vidare på universiteta dersom tanken er å gi dei gode argument mot evolusjonslæra. Dersom studenten berre kjem med haldninga: dette er det inga forklaring på, og så blir møtt med forklaringar, kanskje ikkje berre ei, men fleire, så er han/ho like langt. Eg skulle ønska Tveter hadde referert til forklaringar som blir gitt i fagmiljøa og eventuelt argumentert mot dei. Dette gjeld for eksempel på område som den kambriske eksplosjonen og koss fuglane har funne ut at dei skal trekka mot sørlegare stader i vinterhalvåret.

Det boka gir kunnskapar om, er kva ID går ut på. Ho gir god innføring i mange komplekse system i kroppen vår og naturen elles, og ho har ei tydeleg antievolusjonistisk haldning. Er det dette ein er på leit etter ei bok om, så fungerer boka bra.

Boka er totalt på182 sider, men del 1(for ungdom) er berre på 60 sider.

Anne

 

 

Ho tok av seg blusen og sa ho var bibliotekar

Bjørn Sortland: Ho tok av seg blusen og sa ho var bibliotekar

Dette er ei småmorosam bok om 40 år gamle, kristne og ugifte Ivar som har eit stort ønske i livet: å bli gift. I starten av boka seier han det slik: «-eg kunne glatt ha gifta meg med den første som ville det. Ho kan ha tre ungar med tre ulike menn, problem med både det eine og det andre, vera frå kva som helst land i Afrika, eller frå Vadsø. Den første som så vidt hadde hinta, på eitt eller anna vis, ville eg ha fridd til og støtta økonomisk og på alle vis elles».

Ivar er i tillegg forfattar, ikkje ein kjend og rik, men ein som skriv litt, men har vanleg bankjobb utanom. Men på grunn av skrivekunnskapane, blir han spurt om å ha skrivekurs for to tidlegare(?) rusavhengige jenter som nå skal starta eit nytt og betre liv og som  treng litt tidsfordriv. Det viser seg når han møter opp, at det er blitt til tre jenter. Etter kvart kjem det fram at iallfall ikkje alle tre er fri frå bindingar til fortida, og Ivar får ein god idè: Han tek dei med til feriehuset til tanta i Syden, vekk frå alt, trur han.

Det er likevel ikkje spenninga i historia som gjer denne boka lesverdig, men skildringa av hovudpersonen, Ivar. Denne naive og samtidig heilstøypte, sjølvoppofrande personen skapar ei lun, sår og humoristisk historie.

Boka er skriven på lettleseleg nynorsk og har berre 205 sider inkludert nokre sider med teikningar. Denne boka går altså fort unna.

Les gjerne òg bokmeldinga til Live Lundt i Vårt Land 06.12.12 under overskrifta: Ironiens høysang (søk opp i atekst). Ho avsluttar med:» Navnet på boka oppsummerer på ingen måte romanens tema, slik en tittel ofte gjør. Snarere setter den tonen for en kontrastfylt, varm og morsom bok: Et must for en hver moderne -bedehus-gjenger med selvironi.»

Anne

Den tomme stolen

J.K.Rowling: Den tomme stolen

Rowling er kjent som forfattaren bak fantasy-serien Harry Potter. I denne boka skriv ho realisme for vaksne.  Me er i ein småby/tettstad i England(Pagford), men avstanden til byen(Yarvil) er ikkje stor. Midt mellom her ligg fattigområdet, Fields. Desse menneska som lever her, har Pagfordfolka fått ufrivillig tett innpå seg. Barna går på skule i Pagford, og det er i tillegg ein rusklinikk i «deira» bygg. I det siste er det likevel krefter, òg i Yarvil, for å få Fields inn under Yarvil sitt ansvarsområde. Dette og utleige av bygg til rusklinikken skal soknerådet uttala seg om, men før dei kjem så langt, døyr ein markert person i soknerådet: Barry Fairbrother. Kven skal ta plassen etter han? Det er blitt ein tom stol.

Ut over i romanen ser me at Barry Fairbrother ha vore ein svært spesiell person. Det er mange som opplever at det forsvinn noko grunnleggande i livet deira når han døyr.  Me får innsyn i fleire heimar og mange liv. Rowling nyttar ein allvitande forteljarmåte og me blir kjent med mange, særleg kvinner, sine tankar og draumar. Det er mykje trist i denne boka, mange som opplever at livet ikkje blei slik dei håpa på. Alt er ikkje slik det ser ut frå utsida. Og det er kanskje her Rowling sitt forteljartalent er, ho viser at livet ikkje er svart/kvitt. I tillegg tykkjer eg ho minner oss på det ansvaret me har som enkeltmenneske.

I starten av boka er det mange namn og det tar litt tid å få oversikt og å komma inn i boka, men Rowling skriv godt og er dyktig i menneskeskildringane.  Mykje av handlinga er lagt til røffe miljø, og språket ber preg av det. Men eg likar å lesa bøker der forfattaren ønskjer å seia oss noko ut over å underhalda,  så dette er absolutt ei bok eg kan anbefala.

Anne